Những Đứa Con Trong Gia Đình Và Rừng Xà Nu
Cả hai nhà văn Nguyễn Thi và Nguyễn Trung Thành (Nguyên Ngọc) đều gắn liền với cuộc kháng chiến chống Mĩ, là những nhà văn chiến đấu ở tuyến đầu máu lửa nên sáng tác của ông mang đậm hơi thở của cuộc chiến và cổ vũ mạnh mẽ tinh thần chiến đấu của nhân dân. Điều này đặc biệt thể hiện qua hai tác phẩm Những đứa con trong gia đình và Rừng xà nu, gắn liền với những hình tượng nhân vật sinh động.
Truyện ngắn Những đứa con trong gia đình cùng với Rừng xà nu được ra đời giữa bối cảnh của cuộc chiến ác liệt khi thực dân Mĩ xâm lược nước ta. Chính tinh thần chiến đấu anh dũng của nhân dân đã là chất xúc tác mạnh mẽ để chủ nghĩa anh hùng được thể hiện mạnh mẽ trong hai truyện ngắn Những đứa con trong gia đình và Rừng xà nu.
Chủ nghĩa anh hùng là dòng máu nóng xuyên suốt các tác phẩm văn học thời chiến. Không trực tiếp cầm giáo mác đánh giặc, nên các nhà văn đã dùng ngòi bút của mình để chiến đấu, bằng cách cổ vũ tinh thần chiến đấu của nhân dân một cách mạnh mẽ và đề cao lòng căm thù giặc sâu sắc của dân tộc.
Chủ nghĩa anh hùng còn mang đến cho văn đàn Việt Nam những anh hùng bất khuất, có xuất thân đơn giản nhưng sẵn sàng chiến đấu quên thân. Từ đó, chủ nghĩa anh hùng đã khẳng định sự trung thành với lí tưởng cách mạng của dân tộc.
Truyện ngắn Những đứa con trong gia đình và Rừng xà nu là hai trong những tác phẩm thể hiện chủ nghĩa anh hùng mạnh mẽ. Tinh thần ấy được cụ thể qua những hình tượng nhân vật có lòng anh dũng, căm thù giặc sâu sắc và không ngại khó khăn để từ đau thương hi sinh chiến đấu. Qua hình tượng nhân vật Việt và Tnú, bạn đọc sẽ có dịp cảm nhận sâu sắc về điều này.
Việt sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước sâu sắc, cha là cán bộ cách mạng, má là người phụ nữ Nam Bộ kiên cường trong chiến tranh. Chính vì thế, lòng yêu nước đã là dòng máu nóng chảy trong Việt từ nhỏ.
Dù đã lớn nhưng đối với chị, Việt là một đứa trẻ ngây thơ. Nhưng đối với kẻ thù, Việt vụt lớn, chững chạc trong tư thế anh hùng. Cụ thể là trong lần bị thương khi lạc mất đơn vị, Việt vẫn giữ chắc tay súng chiến đấu với quân thù. Dù là cậu bé mới lớn, một người con vừa bước ra khỏi gia đình nhưng sâu trong con người này luôn hừng hực khí thế anh hùng. Việt không ngại góp sức nhỏ của mình vào công cuộc chiến đấu chống giặc của dân tộc.
Có thể nói, tinh thần anh dũng, phẩm chất kiên cường của một người con trong gia đình nói riêng và của đồng bào Nam Bộ nói chung đã được Nguyễn Thi khắc họa một cách chân thật.
Tnú là người con của dân làng Xô Man, nơi từng người dân đều hướng về cách mạng "Đảng còn thì núi nước này còn". Người đọc được tiếp xúc với nhân vật Tnú thông qua lối kể trường ca của tác giả và cụ thể của buôn làng. Chính vì thế mà hình tượng nhân vật gắn liền với hình ảnh buôn làng, gắn liền với vẻ đẹp bình dị của con người nơi đây.
Bản lĩnh của Tnú được được thể hiện chi tiết thông qua lời kể của tác giả. Đây là một con người từ nhỏ đã gan dạ, vượt qua bao khó khăn để vượt ngục trở về lãnh đạo dân làng Xô Man chống giặc. Không những vậy khi bị tra tấn bị đốt hết mười ngón tay, anh vẫn không kêu rên trước mặt kẻ thù. Ở Tnú toát lên vẻ đẹp của người anh hùng trong sử thi Tây Nguyên và vẻ đẹp thời đại của người anh hùng thời kì chống Mĩ.
Qua truyện ngắn Những đứa con trong gia đình và Rừng xà nu, chủ nghĩa anh hùng đã được cụ thể hóa qua những hình tượng nhân vật anh dũng. Chính những đau thương mất mát đã hun đúc cho họ một tinh thần quả cảm chiến đấu. Biến đau thương thành động lực chính một trong những biểu hiện của chủ nghĩa anh hùng cách mạng.
Những đứa con trong gia đình cùng với Rừng xà nu đã nói lên không chỉ tập trung miêu tả hình tượng nhân vật Tnú và Việt mà còn nói về dân làng. Với sự chiến đấu bởi sức mạnh của lòng căm thù giặc, cũng là bởi sức mạnh của tình yêu thương, vì chỉ có cầm vũ khí đứng lên, người dân mới có thể bảo vệ những người thân yêu và những điều thiêng liêng của họ...
Điều này đã minh chứng qua việ lựa chọn con đường cách mạng cũng như số phận của những người dân Nam Bộ trong hai tác phẩm trên. Chân lí này cũng được rút ra từ thực tế đau thương mất mát nên nó càng có giá trị, càng phải khắc sâu vào lòng người.
Tập thể nhân vật anh hùng và mỗi nhân vật đã cho thấy chủ nghĩa anh hùng cách mạng của người dân nơi đây. Ở họ tượng trưng cho phẩm chất của cộng đồng. Là hình ảnh về , Mai, Dít, Heng trong hay ba, má, chú Năm trong
Những nhân vật hết sức đời thường mà thật phi thường bởi tình yêu quê hương đất nước, gắn bó với buôn làng, với gia đình, với người thân yêu. Thứ tình cảm dung dị, dân dã đó đã làm nên tình yêu tổ quốc. Cũng bởi vậy, tình yêu này nó càng bền bỉ và có sức mạnh lớn lao khiến kẻ thù phải run sợ.
Truyện ngắn Những đứa con trong gia đình cũng như Rừng xà nu đều là khúc sử thi hào hùng trong nền văn xuôi hiện đại. Nhà văn đã phác họa thành công một tập thể nhân vật anh hùng. Và thông qua hệ thống nhân vật đó, truyện ngắn đã thể hiện thành công quy luật: có áp bức ắt có đấu tranh, "chúng nó cầm súng, mình phải cầm giáo".